معرفی بنیاد GiveWell
بخش دوم: معیارهای گیوول در اثرسنجی
در متن «معرفی بنیاد Givewell: داستان شروع» تلاش کردیم تا زمینه‌های شکل گیری این بنیاد و اهداف آن را توضیح دهیم. حال در این نوشتار بیشتر به روش گیوول در حوزۀ اثرسنجی خیریه‌ها خواهیم پرداخت.
گیوول چه معیارهای برای ارزیابی خیریه‌ها دارد؟
سؤال بنیادین گیوول در مرحلۀ ارزیابی خیریه‌ها چنین است: «هر دلاری که توسط یک خیریه بابت به سرانجام رسیدن برنامه‌ای خاص خرج شده تا چه اندازه توانسته مفید واقع شود؟». این گروه تلاش دارد تا با استفاده از معیارهای مختلف و ارزیابی خیریه‌ها، به مخاطب خود بگوید که کمک به کدام خیریه منجر می‌شود تا پول او جان و زندگی بیشتری را نجات دهد. در همین راستا گیوول چهار معیار اصلی برای ارزیابی هر خیریه تعیین کرده است:
- شواهد اثربخشی[۱]: بر اساس این معیار، خیریه‌ها از آن جهت که تا چه اندازه برنامه‌های‌شان را به صورت مداوم و دقیق مورد مطالعه قرار داده‌اند و چه میزان جمعیتی را از مزایای خود بهره‌مند ساخته‌اند؛ ارزیابی می‌شوند. گیوول همچنین تلاش می‌کند تا با بررسی اطلاعات خیریه‌ها، میزان مطابقت آنان با عملکرد خیریه در دنیای واقعی را بسنجد.
- مقرون به صرفه بودن[۲]: گیوول تلاش می‌کند تا میزان کل هزینه برای نجات جان یک انسان یا هزینۀ تامین درآمد پایه برای یک خانواده در خیریه‌های مدنظر را تخمین بزند. خیریه‌هایی که بتوانند با هزینه‌های کمتر، زندگی‌های بیشتری را نجات دهند و حداقل درآمدی را برای اقشار کم درآمد فراهم کنند؛ در ارزشیابی رتبۀ بالاتری می‌گیرند. برای چنین تخمینی گیول ساختاری به نام «تحلیل مقرون به صرفگی» ایجاد کرده است تا بتواند به صورت دقیق کارآمدی خیریه‌های را مورد سنجش قرار دهد[۳].
- ظرفیت بودجۀ بیشتر[۴]: تجربه‌ای در گذشته به گیوول نشان داده بود که ممکن است به دلیل توصیۀ این نهاد، بودجه‌ای فراتر از بودجۀ درخواستی به یک خیریه سرازیر شود؛ بودجۀ بیشتری که گاهی به‌کارگیری سریع و موثر آن از توان برخی خیریه‌ها فراتر می‌رفت. به همین دلیل در ارزیابی خیریه‌ها به این مسئله توجه می‌شود که آیا این خیریه توان مدیریت بودجه‌های بیشتر را دارد و می‌تواند در صورت افزایش کمک‌ها آنان به درستی هزینه کند؟
- شفافیت[۵]: میزان دسترس‌پذیری اطلاعات و اسناد خیریه‌ها برای عموم مردم معیار دیگری است که گیوول با استفاده از آن دست به رتبه‌بندی خیریه‌ها می‌زند. گیوول علاوه بر آنکه انتظار دارد تا خیریه‌ها تمام اطلاعات خود را منتشر کنند، خود نیز همواره تلاش دارد تا جزئیات بررسی و ارزیابی‌های خیریه‌ها را چه در طول ارزیابی و چه در انتها، منتشر سازد و امکان دریافت بازخورد را فراهم آورد.
فرایند ارزیابی خیریه‌ها در گیوول به چه صورت است؟
خیریه‌ها چه خود به صورت داوطلبانه وارد فرایند ارزیابی گیوول شوند و چه این گروه، خیریه‌ای را انتخاب کند؛ شرط اساسی آن است که خیریۀ مورد ارزیابی، تمامی اطلاعات خود را در اختیار گیوول قرار دهد. پس از پذیرش این توافق است که گروه گیوول تلاش می‌کند تا در دو مرحله از خلال گفتگوهای تلفنی با مطلعین سازمان، دریافت اسناد سازمانی، بازدید میدانی، بازدید از سایت و … به ارزیابی یک خیریه بپردازد. در ادامه سعی خواهد شد تا این فرایند با جزئیات بیشتری توضیح داده شود. فرایند جمع‌آوری اطلاعات و ارزیابی خیریه‌ها توسط گروه گیوول بدین شرح است:
* مرحلۀ اول: هدف از این مرحله تصمیم‌گیری در مورد آن است که آیا شانس ارزیابی برای قرار گرفتن در لیست بهترین‌ها به یک خیریه داده بشود یا خیر؟. این مرحله به گونه‌ای پالایشی است از خیریه‌های نامزد شده برای وارد شدن به مرحلۀ تحقیق و ارزیابی عمیق‌تر. برای دست‌یابی به این هدف، تلاش می‌شود تا:
- ابتدا از طریق گفتگوی تلفنی با خیریۀ نامزد شده اطلاعاتی از اولویت‌ها، فرصت‌ها، عملکردهای داخلی و نحوۀ نظارت و ارزشیابی آنان کسب شود.
- سپس این گفتگوها به صورت خلاصه، مکتوب و پس از اصلاحات خیریه بر روی آن، در سایت گیوول به اشتراک گذاشته می‌شود[۶].
- در نهایت سعی بر آن است تا دو سازمان (گیوول و خیریۀ نامزد شده) به درک مشترکی پیرامون اطلاعات مهم و نوع انتشار آنان برسند.
- مرور موقت: پس از اتمام فعالیت‌های پیشین، گیوول با اجازۀ خیریۀ نامزد شده، مروری کوتاه و موقتی در مورد آن منتشر می‌کنه. البته پیش از انتشار این متن نیز، گیوول پیش‌نویسی از مرور موقت روی سایتش قرار می‌دهد تا مخاطبان سایت بتوانند قبل از انتشار متن مرور، بازخوردها و نظرات‌شان را ارائه دهند.
- کمک هزینۀ مشارکت ۱۰۰ هزار دلاری: پس از پایان یافتن فرایند مرور موقت در رفت و برگشت گفتگوها و انتشار اسناد، گیوول به خیریه‌های منتخب این امکان را می‌دهد تا از سازمان Open Philanthropy[۷]، که یکی از حامیان اصلی خیریه‌های معرفی شده توسط گیوول است، ۱۰۰ هزار دلار کمک هزینۀ مشارکت در جهت توسعۀ عملکردها و تحقیقات خود دریافت کند
«فرایند ارزیابی بنیاد گیوول»
* مرحله دوم: سازمان‌هایی که احتمال زیادی برای قرارگرفتن در لیست بهترین خیریه‌ها را دارند به این مرحله وارد می‌شوند. فعالیت‌های مرحلۀ دوم عبارتند از:
- گفتگوهای تلفنی جامع‌تر با کارمندان و افراد مطلع خیریۀ مدنظر و انتشار خلاصۀ گفتگوها
- دریافت اسناد داخلی بیشتر و بررسی آنان
- ۲ الی ۴ روز بازدید میدانی، یادداشت و عکس‌برداری از عملکرد خیریه
- انتشار یادداشت‌ها و دیگر اسناد با اجازه و اصلاح خیریۀ نامزد شده
مخاطبان گیوول از چه مسیر‌هایی می‌توانند به گزارش‌های این سازمان دسترسی پیدا کنند؟
گیوول تمام تحقیقات، اسناد، گفتگوها و جلسات خود را به صورت رایگان در سایت خود قرار داده است. افراد می‌توانند این اطلاعات را از ۴ طریق دریافت کنند:
- وبلاگ: در این وبلاگ به صورت مداوم جزئیات به روز شدۀ تحقیقات گیوول منتشر می‌شود.
- صوت ضبط‌شدۀ جلسات هئیت مدیره: در سایت گیوول صوت تمامی جلسات هیئت مدیره بارگزاری شده است. همچنین افراد می‌توانند با ورود به صفحۀ هر جلسه بنابر تاریخ، علاوه بر صوت آن جلسه، تمامی پیوست‌های مرتبط با آن همچون صورت جلسه، گزارش‌های مالی و … را دریافت کنند.
- یادداشت‌هایی از مصاحبه با خیریه‌ها و کارشناسان: در این بخش از سایت گیوول تمامی گفتگوها و یادداشت‌های مرتبط با ارزیابی خیریه‌ها بارگذاری شده است.
- گفتگوهای پژوهشی در روند کار: گیوول در فرایند ارزیابی خیریه‌ها کنفرانس‌ها و جلسات پژوهشی‌ای را برگزار می‌کند که می‌توان در سایت به صوت، فیلم، متن پیاده شده و دیگر خروجی‌های آن جلسات دسترسی پیدا کرد.
گیوول چگونه هزینه‌های خودش را تأمین می‌کند؟
هزینۀ‌های سازمان گیوول از طریق کمک مستقیم شبکۀ خیرینی تأمین می‌شود که به صورت مستقیم با این سازمان در ارتباطند و فعالیت‌های آن را پر ثمر می‌دانند. بنابر اطلاعات موجود در سایت گیوول، این سازمان هیچ هزینه‌ای از مؤسسه‌های خیریه‌ای که به معرفی آنان در سایت خود می‌پردازد دریافت نمی‌کند و همچنین سهمی نیز از کمک‌های مالی افراد به این خیریه‌ها برنمی‌دارد. این سازمان همواره تلاش می‌کند تا در موضوع بودجۀ سازمانی از دو سیاست پیروی کند:
- بر اساس سیاست «مازاد دارایی» گیوول، اگر کمک‌های واریز شده برای خود این سازمان بیش از حد نیاز و برنامه‌های آن باشد، گیوول به جای انباشت پول، آن منبع مالی را به عنوان کمک هزینه در اختیار خیریه‌ها می‌گذارد. این عمل نه تنها میزان حمایت‌ها از خیریه‌ها را افزایش می‌دهد بلکه احتمال ایجاد فساد مالی را نیز در سازمان پایین می‌آورد.
- همچنین گیوول به هریک از افراد یا سازمان‌هایی که قصد دارند به اون کمک کنند اجازه می‌دهد تنها ۲۰ درصد از هزینه های آن را تأمین کنند؛ چرا که این کار منجر می‌شود تا گیوول صرفا به یک منبع مالی وابسته نباشد و مجبور نشود سیاست‌های خود را بر اساس آن حامی مالی تغییر دهد.
جمع‌بندی
بنیاد گیوول با هدف حداکثر کردن اثر کمک‌های انسان‌دوستانه تلاش می‌کند تا خیریه‌ها را ارزیابی و امکان کمک مستقیم به بهترین‌های آنان را فراهم کند. این بنیاد با بررسی مدارک، تحلیل اثرگذاری فعالیت‌ها، ترسیم مدل مقرون به صرفگی، بازدید از محل فعالیت‌ها، بررسی بودجه، اطلاعات و برنامه‌های یک خیریه، سالانه بهترین و برجسته‌ترین خیریه‌ها را به خیرین معرفی می‌کند. ورای معیارها و روندهای ارزیابی که در متن توضیح داده شده، مهمترین ویژگی بنیاد گیوول را می‌توانیم پایبندی به اصل شفافیت و انتشار تمامی عملکردهای خود بدانیم؛ اصلی که بدون شک تأثیر بسزایی در افزایش اعتماد خیرین نسبت به این بنیاد داشته است. نگاهی به بخش‌های «پیشرفت‌های ما تا به امروز» و «اشتباهات ما» در سایت گیوول نشان می‌دهد که این گروه علاوه بر آنکه تمامی تصمیمات و برنامه‌های خود را از ابتدا تا کنون منتشر کرده‌‌است، سعی داشته تا اشتباهات خود را نیز با مخاطب در میان بگذارد. این دست از فعالیت‌ها نه تنها اعتماد به یک سازمان را افزایش می‌دهد بلکه شرایطی را فراهم می‌آورد تا نسل جدید یک سازمان بتواند به راحتی از هویت محل کار خود مطلع شود و از اشتباهات مجدد جلوگیری کند.
پانوشت
۱ Evidence of effectiveness
۲ Cost-effectiveness
۳ برای مطالعۀ «راهنمای تحلیل مقرون به صرفگی گیوول»؛ به سایت گیوول مراجعه کنید.
۴ Room for more funding.
۵ Transparency
۶ برای مشاهدۀ نمونه‌ای از این خلاصۀ گفتگوها؛ به سایت گیوول مراجعه کنید.
۷ پروژۀ Open Philanthropy در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد. این پروژه که در ابتدا حاصل همکاری GiveWell و بنیاد Good Ventures بود و در سال ۲۰۱۷ نیز مستقل شد تلاش داشته تا علاوه بر کمک‌های مالی مؤثر به خیریه‌ها، به عنوان بازوی پژوهشی این دو سازمان نیز عمل کند.
بدون دیدگاه