معرفی موسسه اولویت‌های جهانی
بخش اول: شکل گیری موسسه
معرفی موسسۀ جی‌پی‌آی
بنابر اطلاعات موجود در سایت مؤسسه جی‌پی‌آی ، این مؤسسه به عنوان مرکز تحقیقات تازه تاسیس بینارشتهای دانشگاه آکسفورد توسط پروفسور هیلاری گریوز [۱] (استاد فلسفه دانشگاه آکسفورد) با هدف انجام تحقیقات بینارشتهای به‌ویژه در دو رشتۀ اقصاد و فلسفه از سال ۲۰۱۸ شکل گرفته است. هدف از شکل‌گیری آن انجام تحقیقات بنیادی در رشته‌های مختلف برای کمک به اتخاذ تصمیمات بهتر در سطح فردی و سازمانی است که در انجام این تحقیقات، پژوهشگران از ابزارهای رشته‌های مختلف به‌ویژه اقتصاد و فلسفه بهره می‌گیرند.
مؤسسه جی‌پی‌آی به دنبال آن است تا با بررسی مسائل و حوزه‌هایی که پیش از این کم‌تر بدان پرداخته شده و عموماً نادیده گرفته شده است، بتواند مسیر و اولویت‌هایی را که منجر به عملکرد تاثیرگذار می‌شوند، شناسایی کند. این مؤسسه چشم‌انداز خود را جهانی می‌بیند که در آن ما با پژوهش‌ها می‌توانیم اولویت‌های جهانی را شناسایی کرده و با توجه به آنها که بیشترین سود و تاثیرگذاری داشته باشیم؛ با استفاده از شواهد و دلایل تعیین کنیم و در ادامه مأموریت خود را ترویج و انجام پژوهش‌های دانشگاهی در سطح جهانی و بنیادی در راستای اهداف خود تعریف می‌کند. مخاطبان و افرادی که مؤسسه جی‌پی‌آی با آنها همکاری می‌کند، دانشگاهیان به‌ویژه در زمینۀ تخصصی اقتصاد و فلسفه و علاقه‌مندان به پژوهش هستند. اهداف کلیدی این سازمان عبارتند از: ۱. توسعه مجموعه‌ای جامع از تحقیقات در بلندمدت (اکتشاف موضوعات مربوط به نهادها و ساختارهای سیاسی) ۲. ایجاد تیم اقتصادی جی‌پی‌آی ۳. شفاف سازی رویکرد مؤسسه در مورد اولویت‌بندی داخلی در بین پروژه‌های تحقیقاتی احتمالی ۴. ایجاد بهترین تجربیات در زمینه تنوع در تمام فعالیت‌های مؤسسه جی‌پی‌آی.
چگونگی شکل‌گیری ایدۀ مؤسسۀ جی‌پی‌آی
ایدۀ مؤسسه جی‌پی‌آی در برخورد با چه مسئله‌ای شکل گرفته است و این مؤسسه با انجام پژوهش‌های دانشگاهی به دنبال تاثیرگذاری بر چه حوزه‌ای و حل چه مسائلی است؟ اگر به جهان پیرامون‌مان و کشورهای مختلف بنگریم، شاهد آن هستیم که هرکدام از این کشورها دارای چالش‌ها و مشکلات عدیده‌ای هستند. دولت‌ها نیز سالانه بودجه‌های میلیارد دلاری را به رفع این چالش‌ها اختصاص می‌دهند و بر روی تحقیقات مختلفی در زمینه‌های مختلف چون بازسازی خرابی‌ها، گرمایش زمین، درمان سرطان، بهبود سیستم آموزشی و بسیاری دیگر از پروژه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ با این وجود تعیین آن‌که دولت‌ها باید چه بودجه‌ای را به چه حوزه‌ای اختصاص دهند تا پروژه‌های مزبور بیشترین بهره‌وری و کارایی را داشته باشند؛ ممکن است دشوار به‌نظر رسد چراکه چالش‌ها و مشکلات جهانی بسیار و منابع و سرمایه‌ها اندک هستند. در نتیجه تصمیمات اشتباه دولت‌ها، سازمان‌ها و افراد در حوزه چالش‌های جهانی می‌تواند منجر به هدررفت منابع و سرمایه بدون ایجاد نتیجه مورد هدف شود.
زمینۀ فعالیت مؤسسه جی‌پی‌آی در محوریت این پرسش شکل گرفته است که با وجود داشتن هدف ایجاد بیشترین کارایی و اثربخشی، با محدودیت در منابع چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟ پاسخ به این سوال، ایدۀ اصلی مؤسسه را در حوزه اقتصاد و فلسفه شکل داده است. این مؤسسه با انجام پژوهش‌های دانشگاهی به بررسی مشکلات و چالش‌های جهانی می‌پردازد و مهم‌ترین آنها را، که با اختصاص بودجه و سرمایه‌گذاری بر آنان منجر به بیشترین تاثیر و تغییر در زمینه حل چالش‌های جهانی می‌شود، شناسایی کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کرده و در نهایت اولویت‌ها را ارائه می‌دهد. پژوهش‌ها در این زمینه با هدف ایجاد بیشترین منافع اجتماعی و بیشترین سودآوری و کاهش هزینه‌ها، اغلب با محوریت موضوعاتی شکل می‌گیرد که در تلاقی دو حوزه فلسفه و اقتصاد قرار دارند و در این بین برای شناسایی اولویت‌های جهانی از ابزارهای بینارشتهای بهره می‌گیرند.
طی سال‌های ۲۰-۲۰۱۹، مؤسسه جی‌پی‌آی در سه بعد کلیدی شامل انجام تحقیقات مؤسسه، ایجاد شبکه‌ای از دانشمندان و پژوهشگران مستقر در نقاط دیگر با علایق مشابه و ایجاد فرهنگ و فرایندهای داخلی برای یک سازمان سالم و مولد پیش رفته است. یکی از اهداف خردی که سازمان در بعد همکاری با افراد، استخدام و برنامه‌های تبلیغاتی پیش می‌گیرد؛ همکاری به دور از هرگونه توجه به تبعیض‌های جنسیتی، نژادی و تفاوت‌های هویتی افراد است تا بتواند بیشترین کارایی را در این زمینه نیز داشته باشد. هدف مؤسسه این است که به عنوان یک مرکز پژوهشی جهانی برای محققانی که علاقمند به حوزۀ تحقیقات با محوریت تعیین اولویت‌های جهانی هستند، عمل کند، امکانات اصلی این امر شامل مجموعه‌ای منظم از کارگاه‌ها، یک برنامه تابستانی برای محققان تازه‌کار و میزبانی از بازدیدکنندگان دانشگاهی است.
مؤسسه جی‌پی‌آی معتقد است که اولویت‌بندی میان چالش‌های جهانی نیازمند تجزیه و تحلیل دقیق است و تشخیص آن‌که هر کدام از چالش‌های جهانی از چه اهمیتی برخوردارند، نیازمند پاسخ به برخی سوالات است؛ سوالاتی در ارتباط با چگونگی ارزیابی نتایج مختلف، نحوه پیش‌بینی تاثیرات اقدامات، نحوه عملکرد در مقابل موقعیت پیش‌بینی نشده، نحوه شناسایی موقعیت‌های بالا بردن بهره‌وری و بسیاری سوالات دیگر.
اهمیت و پیامد فعالیت‌های مؤسسه جی‌پی‌آی
این مؤسسه در راستای استدلال در جهات اهمیت پژوهش در حوزه چالش‌های جهانی چندین علت را متذکر می‌شود. برخی از چالش‌های جهانی نسبت به برخی دیگر شدت و تاثیرگذاری بیشتری دارند. با شناسایی درست مناطق جغرافیایی این چالش‌ها، اولویت زمانی و برآورد هزینه‌های آنها و ایجاد نهادهایی در جهت پیگیری می‌توان تاثیرگذاری بیشتری در سطح حل و یا کاهش این مشکلات داشت. تفاوت‌های بسیاری در حل مشکلات بین کشورهای ثروتمند و کشورهای درحال توسعه وجود دارد که اثربخشی در مناطق جغرافیایی مختلف را متفاوت می‌سازد و در نتیجه شناسایی و انتخاب حوزه‌ها و مناطق سرمایه‌گذاری و انجام فعالیت‌ها بسیار اهمیت دارند. عدم شناسایی و انتخاب نادرست می‌تواند منجر به کاهش اثربخشی و هدر رفتن منابع حداقلی و سرمایه‌گذاری باشد، مؤسسه جی‌پی‌آی تلاش می‌کند تا با استفاده از پژوهش‌های خود از این تصمیمات اشتباه جلوگیری کند.
در ادامه، این پژوهش‌ها ممکن است منجر به این شود که مشکلات و چالش‌هایی را، که تا آن زمان بدان توجه نمی‌کردیم، شناسایی کنیم چراکه به نظر می‌رسد افراد نتوانستند تا به امروز تمامی چالش‌های جهانی را که به عنوان موانع بهبود وضعیت هستند را کشف کنند؛ همانطور که اگر به تاریخ بشریت بنگریم متوجه خواهیم شد که بسیاری از چالش‌ها همچون برده‌داری، تبعیض‌های نژادی، تبعیض‌های جنسیتی وجود داشته‌اند که به عنوان مشکل تلقی نمی‌شدند اما با اقدام در جهت تغییر آنها شاهد افزایش کارایی و اثربخشی سرمایه‌گذاری در جهان بوده‌ایم و بعید است که ما اولین نسلی باشیم که توانسته تمام چالش‌های حوزه فلسفه اخلاق را شناخته باشد.
تحقیقات بنیادی این مؤسسه می‌تواند در زمینه شناسایی چنین چالش‌های جهانی و به دنبال آن هدایت درست و اصولی منابع و استعدادها به سمت آن نیز موثر باشد. شاید مهم‌ترین تاثیر عینی و فوری پژوهش‌های این‌چنینی را بتوانیم در زمینۀ انتقال موثر سرمایه‌ها و منابع مالی موجود ببینیم. چنین پژوهش‌هایی با اولویت‌بندی مسائل، می‌تواند میلیاردها دلار را به سمت مشکلات حادتر و دارای اولویت هدایت کنند تا به دنبال آن شاهد نتیجۀ مطلوب‌تری نیز باشیم. سازمان‌هایی که هدف آنها تعقیب منافع عمومی است سالانه ده‌ها تریلیون دلار (حدود ۷۵ تریلیون دلار از تولید ناخالص داخلی جهانی) هزینه می‌کنند که بیشتر آن توسط دولت‌ها در داخل کشور هزینه می‌شوند و تنها بخش کوچکی از آن به انجام پژوهش‌هایی با کیفیت بالا، ارتقاء جهان و حل مشکلات جهانی اختصاص می‌یابند. با وجود این، اگر میلیاردها دلار و منابع مالی گسترده و کمک‌های سازمان‌های خیریه تحت عنوان منابع نیکوکاری، به مشکلاتی با مقیاس بزرگتر و با اولویت بالاتری اختصاص داده شوند، می‌تواند دستاوردهای بزرگی را به همراه داشته باشد و از آنجا که تفاوت در اثربخشی بسیار مهم است، حتی اگر این تحقیقات متمرکز بر منابع کم و حوزه کوچکی باشند نیز موثر خواهند بود.
این پروژه‌ها می‌تواند در مسیر تغییر میلیون‌ها دلار بودجه و منابع مالی دولت‌ها و سازمان‌ها تاثیر بگذارند. برای نمونه طبق گزارش‌های مؤسسه جی‌پی‌آی، نهاد توسعه بین المللی بریتانیا در سال ۲۰۱۹ دو و نیم میلیارد پوند ( معادل ۳.۶ میلیارد دلار آمریکا) برای تأمین هزینه تحقیقات در زمینه درمان و پاسخ به بیماری‌هایی که رنج بسیار زیادی را برای بیماران ایجاد می‌کنند، اختصاص داد. البته مؤسسه جی‌پی‌آی روند تاثیراتش تا به حال در حوزۀ ورود و تغییر سیاست‌های کلان دولت‌ها محدود بوده است زیرا با وجود اهمیتی که این حوزه یعنی پژوهش‌های تعیین‌کننده اولویت‌های جهانی دارد اما تا کنون بسیار مورد بی‌توجهی و غفلت نهادهای دولتی واقع شده و بودجه‌ای بسیار کم به‌طور معمول به این حوزه اختصاص داده می‌شود. البته نکتۀ قابل توجه آن است که پژوهش‌های اساتید و دانشجویان در دانشگاه‌ها نیز به عنوان مکمل و مسیر موازی پژوهش‌های اولویت‌های جهانی به طور غیرمستقیم به این حوزه برای شناسایی مشکلات دارای اولویت جهانی کمک می‌کنند.
برای مطالعۀ ادامۀ گزارش، به متن «معرفی موسسه اولویت‌های جهانی: عملکرد موسسه» مراجعه کنید.
پانوشت
۱ Prof Hilary Greaves
بدون دیدگاه